Bernardyn

Bernardyn – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, znana co najmniej od XVII wieku, wyhodowana przez szwajcarskich mnichów do pełnienia funkcji psa pociągowego i psa-towarzysza. Jest narodową rasą Szwajcarii. Obecnie bernardyny są nieczęsto spotykanymi, ale dobrze znanymi psami do towarzystwa, stróżującymi i gospodarskimi. Przedstawiciele tej rasy należą do największych i najcięższych psów. Typ dogowaty.

Rys historyczny

Pochodzenie bernardynów nie jest dokładnie znane. Najbardziej prawdopodobną wydaje się hipoteza, iż Rzymianie przyprowadzili ze sobą w Alpy krótkowłose i agresywne mastify, które w odmiennych warunkach klimatycznych i na skutek krzyżowania z rodzimymi rasami wytworzyły dwa typy psów: lżejszy, od którego pochodzą wszystkie szwajcarskie psy pasterskie, i cięższy, od którego wywodzi się m.in. bernardyn.

Obraz Johna Emmsa sprzed 1913 roku ukazujący mnicha i psy Św. Bernarda z przytwierdzonymi do szyi baryłkami z trunkiem

Rasa wzięła nazwę od klasztoru kanoników regularnych na Wielkiej Przełęczy św. Bernarda. Został on założony około 1050 r. przez św. Bernarda z Menthon. Dawne kroniki zaginęły lecz wiadomo, że mnisi wyhodowali w XVII wieku (w 1660 roku) bernardyny pełniące rolę psów stróżujących i pociągowych. Z czasem przejęły funkcję górskich przewodników wyszukujących i ratujących pielgrzymów zaginionych w górach, we mgle lub śnieżycy.

Sylwetki bernardynów przedstawiano na obrazach począwszy od roku 1695, a z roku 1707 pochodzą zapiski klasztorne na ich temat. Legendy głoszą, że bernardyny ratowały zasypanych lawiną turystów, ale nie zostało to potwierdzone. W późniejszym okresie bernardynom groziło wyginięcie. Dopiero po 1865 roku rozpoczęła się hodowla zmierzająca do jej zachowania. W 1867 prowadzenie dokumentacji hodowlanej rozpoczął Heinrich Schumacher z Hollingen w pobliżu Berna. Wojny XX wieku znacznie przetrzebiły populację tej rasy.

Pierwotnie bernardyn miał krótką sierść, jednak dzięki krzyżowaniu z nowofundlandem powstała odmiana długowłosa, która rozpowszechniła się po całym świecie. Bernardyny wykorzystano jako rasę wyjściową w tworzeniu innych ras, m.in. moskiewski stróżujący.

Wygląd

Budowa

Bernardyn krótkowłosy na Światowej Wystawie Psów Rasowych w Poznaniu

Są to psy bardzo wysokie, muskularne, o potężnym kośćcu, zwartej budowie i dużej masie. Pierwotne psy były nieco mniejsze, gdyż osiągały do 50 kg. Zdarzają się przypadki bernardynów o masie ciała przekraczającej 100 kilogramów. Głowa jest duża i bardzo silna. Uszy w kształcie trójkąta, miękkie, zwisające. Oczy ciemnobrązowe. Z boku pyska widoczny jest luźno zwisający kącik dolnej wargi. Ogon bernardyna jest mocny, szeroki, lekko zwinięty ku górze.

Szata i umaszczenie

Sierść gęsta, zarówno włos okrywowy, jak i podszerstek. W obrębie rasy wyróżniane są dwie odmiany: krótkowłosa i długowłosa.

Umaszczenie: Kolor podstawowy to biel z mniejszymi i większymi czerwono rudymi łatami (psy o umaszczeniu łaciatym) aż do czerwono rudego płaszcza na grzbiecie i słabiznach (psy o umaszczeniu płaszczowym). Jednakowo cenione jest umaszczenie odwrotne: czerwono rudy płaszcz poprzerywany bielą. Dopuszczalne czerwono rude pręgowanie. umaszczenie brązowożółte tolerowane. Pożądana ciemna oprawa głowy. Tolerowany czarny nalot na tułowiu.

Ze względu na gęste i ciepłe futro, na obszarach poniżej gór latem bernardyn intensywnie linieje

Zachowanie i charakter

Bernardyny są łagodnymi, wiernymi i przyjacielskimi psami, nieufnymi wobec obcych. Znane ze swojej lojalności, spokoju, tolerancji w stosunku do innych zwierząt oraz dzieci. Bardzo skore do zabawy, niezależnie od wieku. Wyróżniają się wysoką inteligencją, dobrze wychowane są bardzo posłuszne. Bardzo przywiązują się do swoich właścicieli – nierzadko stają w ich obronie, gdy grozi im jakiekolwiek niebezpieczeństwo.

Ciekawostki

• Najsławniejszym bernardynem był Barry, który ratował ludzi na przełęczy św. Bernarda. Legenda głosi, że uratował on 40 osób, a zginął przy uratowaniu 41. Pomnik tego psa znajduje się w Cimetière des Chiens, a jego ciało prezentowane jest w Muzeum Historii Naturalnej w Bernie .
• W amerykańskim filmie Beethoven głównym bohaterem jest pies rasy bernardyn.
• Oczekiwana długość życia bernardynów wynosi 11 lat.